U chorych z OBPS wartości ciśnienia tętniczego są wyższe niż u osób prawidłowo oddychających w czasie snu – ponad 50% z nich ma nadciśnienie tętnicze. Na skutek fragmentacji snu, jaka występuje podczas bezdechów, nie pojawia się fizjologiczne obniżenie wartości ciśnienia tętniczego w nocy. Trwające cztery lata badanie obejmujące osoby z nieleczonym bezdechem wykazało, że istnieje zależność między ciężkością zespołu bezdechów obturacyjnych a ryzykiem rozwoju nadciśnienia tętniczego. U chorych z łagodną postacią OBPS występuje dwukrotnie wyższe ryzyko rozwoju nadciśnienia tętniczego, natomiast z postacią umiarkowaną blisko trzykrotnie większe w porównaniu z osobami prawidłowo oddychającymi w czasie snu.

Bezdech obturacyjny zwiększa ryzyko występowania arytmii. Dowiedziono, że u osób z ciężką postacią OBPS ryzyko wystąpienia migotania przedsionków było aż czterokrotnie większe w porównaniu z osobami z prawidłowym snem. Badacze ze Stanów Zjednoczonych wykazali, że najwięcej zgonów z przyczyn sercowych wśród chorych z bezdechami występuje w godzinach nocnych i wczesnoporannych, podczas gdy w populacji ogólnej zgonów sercowych w tym czasie rejestruje się mniej.

Obturacyjny bezdech podczas snu ma niekorzystny wpływ na ukrwienie mięśnia sercowego. U chorych z ciężką postacią bezdechu może zostać upośledzona relaksacja mięśnia lewej komory. Schorzenie to może również zaburzać funkcję skurczową. Wykazano, że jednym z czynników wpływających na śmiertelność osób z chorobą wieńcową jest zaawansowany zespół bezdechów obturacyjnych. Natomiast zastosowanie terapii CPAP (ang. Continuous Positive Airway Pressure – stałe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych) w tej grupie chorych skutkuje polepszeniem się ich stanu zdrowia. CPAP to metoda wspomagania oddychania podczas snu, polegająca na zastosowaniu w czasie snu pompy powietrznej, podłączonej do specjalnej maski na twarz.

Zaburzenia oddychania podczas snu negatywnie wpływają na procesy metaboliczne, co sprzyja nadmiernemu przyrostowi masy ciała. To z kolei prowadzi do rozwoju zaburzeń gospodarki węglowodanowej w organizmie. Około 80% pacjentów z rozpoznanym OBPS jest otyłych i znacznie częściej występuje u nich insulinooporność oraz cukrzyca typu 2. Istnieje wyraźna zależność pomiędzy zespołem metabolicznym a obturacyjnym bezdechem podczas snu. Zespół metaboliczny to grupa objawów występujących również u chorych z OBPS, do których zalicza się: otyłość brzuszną, zmniejszoną zdolność do metabolizowania glukozy (insulinooporność), dyslipidemię (zaburzenia gospodarki lipidowej) oraz nadciśnienie tętnicze.

Polsko-amerykańskie badania udowodniły, że obturacyjny bezdech jest powiązany z rozwojem miażdżycy. Zaburzenia oddychania podczas snu powodują wzrost czynników prozapalnych (głównie TLR i RAGE) w organizmie, które z kolei mają udowodnione działanie miażdżycotwórcze. Poza tym obturacyjny bezdech może powodować powstawanie uszkodzeń śródbłonka, który wyściela naczynia krwionośne od środka, co sprzyja tworzeniu się blaszki miażdżycowej.

Wyniki badań epidemiologicznych wskazują na istotny związek zespołu bezdechów obturacyjnych i występowania udarów mózgu. Wykazano, że ryzyko udaru wzrasta wraz z pogłębianiem się objawów bezdechu.

Ze wstępnego badania przeprowadzonego przez naukowców z Academy of Neurology w Filadelfii wynika, że u osób w wieku powyżej 65 lat, u których zaobserwowano bezdech, występuje zwiększone stężenie białka tau – biomarkera, wskazującego na rozwój choroby Alzheimera. Udowodniono również, że OBPS stanowi czynnik ryzyka otępienia naczyniowego, który podobnie jak choroba Alzheimera, jest rodzajem demencji.

U pacjentów z OBPS obserwuje się również częstsze występowanie zaburzeń seksualnych w porównaniu z populacją ogólną, w tym głównie spadku libido i zaburzenia erekcji. Przyczyną problemów z potencją są prawdopodobnie powtarzające się w ciągu nocy niedotlenienia i stała aktywacja współczulnego układu nerwowego. Podczas wybudzeń przewagę zyskuje układ współczulny i dochodzi do przyspieszenia akcji serca oraz wzrostu ciśnienia tętniczego krwi. Równocześnie u mężczyzn z OBPS występuje niedobór testosteronu. Stwierdzono 40% poprawę w zakresie zaburzeń erekcji u pacjentów poddanych terapii ciągłego dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych.

Szacuje się, że około 40-45% chorych cierpiących na obturacyjny bezdech zmaga się z depresją. Ryzyko wystąpienia depresji wzrasta wraz z nasileniem fragmentacji snu i senności w ciągu dnia oraz wraz z ciężkością przebiegu OBPS. Z drugiej strony jednym z kryteriów diagnostycznych depresji są zaburzenia snu. Typowe dla tej grupy pacjentów są problemy z zasypianiem, wielokrotne wybudzanie się w ciągu nocy i we wczesnych godzinach porannych bez możliwości ponownego zaśnięcia, uczucie zmęczenia w ciągu dnia.

Rozpoznanie zaburzeń snu, w tym bezdechów śródsennych, ustala się na podstawie badania polisomnograficznego. Istotą tego badania jest całonocna rejestracja parametrów fizjologicznych, których analiza pozwala między innymi określić liczbę bezdechów. Alternatywę stanowi czujnik Clebre, który umożliwia przeprowadzenie skutecznej diagnostyki w warunkach domowych. Trafne rozpoznanie OBPS pozwala na wdrożenie skutecznego leczenia. Terapia bezdechów np. za pomocą CPAP przywraca prawidłowy sen oraz redukuje takie objawy, jak: niedotlenienie, wahania ujemnego ciśnienia w klatce piersiowej, zmiany napięcia układu współczulnego, dzięki czemu korzystnie wpływa na regulację układu krążenia. Dobrze dobrana terapia prowadzi do: obniżenia ciśnienia krwi, regulacji rytmu serca, poprawy insulinowrażliwości oraz obniżenia stężenia leptyny w surowicy (hormonu odpowiadającego za wzrost apetytu).

Źródła:

https://journals.viamedica.pl/choroby_serca_i_naczyn/article/viewFile/12140/10018

https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/viewFile/19243/15136

https://www.sciencedaily.com/releases/2019/03/190303211427.htm

https://journals.viamedica.pl/advances_in_respiratory_medicine/article/viewFile/35514/25758

https://millemedica.pl/blog/obturacyjny-bezdech-senny-moze-nasilac-miazdzyce/

Gałecki P., Florkowski A., Zboralski K., Pietras T., Szemraj J., Talarowska M., Psychiatryczne i psychologiczne powikłania zespołu obturacyjnego bezdechu sennego. Pneumonologia i Alergologia Polska 2011; 79, 1: 26-31.