Blog

Dlaczego chrapiemy? Przyczyny, statystyki

Clebre - spersonalizowane leczenie zaburzeń snu i oddychania

Jeśli chrapiesz, to masz problem ze swobodnym przepływem powietrza przez drogi oddechowe. Nieprzyjemny dla otoczenia dźwięk powstaje wskutek wibracji tkanek miękkich, które rozluźniają się podczas snu. Przyczyn chrapania może być wiele. Przedstawiamy najczęstsze z nich i przyglądamy się statystykom.

Dlaczego chrapiemy?

Chrapanie jest dźwiękiem, który powstaje podczas snu na skutek wibracji wiotkich tkanek górnych dróg oddechowych, a zwłaszcza podniebienia miękkiego, języczka oraz języka. Jest też efektem zwiotczenia mięśni i zwężenia cieśni gardła oraz wywołanych w ten sposób drgań ścian gardła. Gdy dodatkowo doskwiera Ci niedrożność nosa, np. podczas kataru, chrapanie przybiera na sile.

Chrapanie jest problemem powszechnym, który dotyka ludzi w każdym wieku, również dzieci. Prawie połowa osób dorosłych chrapie przynajmniej od czasu do czasu. Szacuje się, że cierpi na nie mniej więcej 20% kobiet i 40% mężczyzn. Nawet 35% chrapiących może mieć przerwy w oddychaniu podczas snu, czyli cierpi na tzw. bezdech. Predyspozycje do chrapania zwiększają się wraz z wiekiem.

Przyczyną częstszego chrapania u mężczyzn jest specyficzna budowa anatomiczna obręczy szyi. Szyja i kark są u mężczyzn bardziej umięśnione niż u kobiet. Efektem tego może być większe zwężenie drogi oddechowej w tym odcinku. Panie najczęściej zaczynają chrapać po menopauzie, kiedy następuje spadek poziomu estrogenów, co skutkuje częściowymi zmianami w obrębie górnych dróg oddechowych. Im starsi jesteśmy, tym większe ryzyko chrapania i bezdechu sennego. Po 60. roku życia chrapie aż 60% mężczyzn i 40% kobiet.

Najczęstsze przyczyny chrapania

Chrapanie zawsze ma swoją przyczynę. Najczęściej są to nieprawidłowości w budowie anatomicznej dróg oddechowych lub schorzenia laryngologiczne. Czynniki, które zwiększają prawdopodobieństwo chrapania to:

  • zwężenie cieśni gardła,
  • wydłużone i opadające podniebienie miękkie i języczek,
  • skrzywiona przegroda nosowa,
  • przerośnięte migdałki podniebienne i migdałek gardłowy,
  • polipy nosa i zatok,
  • przerośnięte małżowiny nosowe,
  • wady zgryzu, np. mała, cofnięta żuchwa,
  • zatkany nos, np. podczas przeziębienia lub alergii.

Istnieje też wiele czynników środowiskowych, które mogą nasilać chrapanie:

  • znaczna nadwaga i otyłość – wśród osób z nadmierną masą ciała występuje pięciokrotnie większe ryzyko wystąpienia chrapania w porównaniu do osób nieotyłych;
  • spanie na plecach – w takiej pozycji język opada i blokuje przepływ powietrza, co sprzyja chrapaniu (najkorzystniejsza pozycja do spania to ułożenie się na boku);
  • spożywanie alkoholu – przyczynia się do obniżenia napięcia mięśni gardła, czego efektem może być chrapanie, które jest najbardziej intensywne w pierwszych godzinach po spożyciu alkoholu;
  • palenie tytoniu – osłabia mięśnie gardła i powoduje zaleganie gęstej wydzieliny, co utrudnia swobodny przepływ powietrza;
  • zażywanie środków nasennych i uspokajających;
  • nadmierne zmęczenie;
  • brak aktywności fizycznej.

Chrapanie może być również jednym z objawów występujących w czasie ciąży. Nasila się głównie w trzecim trymestrze z powodu powiększającego się obwodu brzucha. Z badań wynika, że nawet 49% ciężarnych chrapie. Trudności z przepływem powietrza przez drogi oddechowe podczas snu mogą wystąpić u osób z powiększoną tarczycą. W pewnym stopniu predyspozycje do chrapania można też odziedziczyć. W badaniach wykazano, że w przypadku 25-40% osób chorych na bezdech obturacyjny podobne objawy występowały u innych członków rodziny.

Chrapanie – pierwszy objaw obturacyjnego bezdechu podczas snu

Chrapanie zakłóca sen i sprawia, że staje się on niewystarczający i nieefektywny. Jeśli regularnie chrapiesz, a po przespanej nocy wcale nie czujesz się wypoczęty, mogą to być pierwsze objawy bezdechu. Chrapanie dotyczy 70–95% chorych na bezdechy i może na wiele lat wyprzedzić inne objawy tego schorzenia.

Według badań amerykańskich bezdech obturacyjny w postaci umiarkowanej i ciężkiej dotyczy 17% mężczyzn i 9% kobiet w przedziale wiekowym 30–49 lat. U osób w wieku 41–72 lata, stwierdzono trzykrotnie wyższą wartość wskaźnika bezdechu i spłyconego oddechu u płci męskiej niż u żeńskiej (11,2% u mężczyzn i 3,4% u kobiet). Wraz z wiekiem różnice te się zacierają i chrapanie z bezdechem dotyka w równym stopniu obu płci.

Podczas chrapania, któremu towarzyszy bezdech, dochodzi do niedostatecznego dotlenienia organizmu, przez co po przebudzeniu osoba chrapiąca odczuwać może bóle głowy, zmęczenie, senność. Trudniej jest się jej skoncentrować w pracy lub szkole. Nieefektywny sen wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów i może być przyczyną niebezpiecznych sytuacji na drogach.

Bezdech obturacyjny rzadko występuje bez chrapania. Jednak nie każde chrapanie oznacza bezdech, dlatego dobrze jest się zbadać. Trudności z oddychaniem podczas snu rozpoznaje się na podstawie wywiadu laryngologicznego oraz badania polisomnograficznego. Badanie to przeprowadza się w warunkach szpitalnych przy zastosowaniu zaawansowanej aparatury. Pozwala ocenić jakość snu m.in.: jego długość czy liczbę wybudzeń. Polisomnografia nie jest jednak wygodna dla pacjenta i odbywa się tylko w ciągu jednej nocy, przez co jej wyniki mogą być niemiarodajne.

Alternatywą dla polisomnografii jest badanie domowe, które można wykonać przy pomocy niewielkiego czujnika Clebre. Badanie jest komfortowe, bo odbywa się we własnym łóżku. Można wykonywać je przez wiele nocy, a wyniki zapisują się w intuicyjnej aplikacji. Długotrwała obserwacja zwiększa wiarygodność wyników oraz pozwala lekarzowi na dobranie spersonalizowanej terapii.

Pozostałe wpisy